یك مقام مسئول مطرح كرد
واكاوی دلیلهای لرزه خیزی ایران
به گزارش ایزو وب رئیس مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی ضمن واكاوی دلیلهای لرزه خیزی ایران در یك سال گذشته، اظهار داشت: 171 زلزله در داخل مرز خاكی و آبی كشور امسال رخ داده است.
به گزارش ایزو وب به نقل از وزارت راه و شهرسازی، رخداد زلزله های قطور آذربایجان شرقی در ایام آغازین آخرین ماه سال ۱۳۹۸و قبل تر از آن زمین لرزه هایی مانند راور و فاریاب كرمان، دیهوك یزد، لافت هرمزگان، خانه زینان فارس، بافق یزد، برزك، سومار، احمدسرگزاب گیلان، تركمانچای آذربایجان شرقی، سنگان خراسان رضوی، قصرشیرین، قلعه قاضی هرمزگان و … دلیلی بر لرزه خیزی سرزمین ایران و فعالیت گسل های پخش شده در سراسر كشور است. رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی، می گوید: باتوجه به لرزه خیزی بالای كشور، توجه به خطر زلزله در همه طرح های عمرانی و برنامه ریزی خرد و كلان هم از ناحیه دولت و هم مردم لزوم دارد.
بر اساس آمارها و نقشه پهنه بندی بااینكه ۹ درصد مساحت سرزمین كشور در منطقه لرزه خیز با خطر بالاست اما در همین ۹ درصد مساحت خطر زلزله بالا، ۲۷ درصد جمعیت كشور، ساكن هستند. تنها همین واقعیت نشان از ریسك لرزه ای در گستره كشور را دارد.
علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی در همین ارتباط، اظهار داشت: گسل های پخش شده در سرزمین ایران، لرزه زا و در سراسر فلات ایران توزیع یافته اند، به جز نواحی كویری ایران كه آن هم به سبب پوشش و عدم امكان مطالعات، از نظر پوشش گسلی تنك است، سایر نواحی ایران و خصوصاً نواحی با تمركز جمعیتی بالای كشور، منطبق بر امتداد گسل های لرزه زا است.
بر اساس برآوردها طول كل گسل های اصلی و شناخته شده ایران، بیشتر از ۴۰ هزار كیلومتر (حدود محیط كره زمین) بوده كه این شاخص نیز نشانه بارزی از خطر بالای زلزله در كشور را نشان میدهد.
زلزله های یكسال اخیر ایران
به گفته رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی، از اول سال ۱۳۹۸، در گستره ایران، برمبنای اطلاعات زلزله های ایران (مركز لرزه نگاری مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران)، ۳۰۱۱ زلزله با بزرگی ۲.۵ و بالاتر رخ داده است (شكل ۱). بزرگترین زلزله های سال ۱۳۹۸ تا اوایل اسفندماه دو زلزله قطور و تركمانچای با بزرگی ۵.۹ در استان های آذربایجان غربی و شرقی است كه هر دو این زمین لرزه ها با خسارت های چشمگیری در مناطق روستایی همراه بوده است. همین طور علاوه بر این زلزله ها، زمین لرزه سنگان خراسان رضوی با بزرگی ۵.۸ در ۱۲ دی امسال، زلزله لافت با بزرگی ۵.۷ در ۲۷ اسفند امسال و زلزله مسجدسلیمان با بزرگی ۵.۷ در تاریخ ۱۷ تیر امسال همچون زلزله های نسبتاً بزرگ سال ۱۳۹۸ هستند. همچنین، آخرین زمین لرزه مورد بررسی، زلزله بندر لافت-سوزا در استان هرمزگان با بزرگی ۴.۱، در ۶ اسفند امسال است.
شكل ۱- توزیع زلزله های با بزرگی ۲.۵ و بالاتر در سال ۱۳۹۸ در گستره ایران (۳۰۱۰ زلزله)
توزیع زلزله های با بزرگی ۲.۵ و بالاتر امسال كه در شكل ۱ نشان داده شده است، حاكیست كه حدود ۵ درصد زلزله ها را زمین لرزه های با بزرگی ۴ و بزرگ تر از آن تشكیل داده است. تعداد زلزله های كوچك تر از ۴ حدود ۲۸۶۰ زمین لرزه است كه بیان كننده تعداد فراوانی خرد لرزه ها در گستره ایران هستند.
بیت اللهی اظهار داشت: رخداد زلزله های كوچك شاید از نظر تأثیرگذاری بر ساختمان ها، مهم تلقی نشود، اما از آن نظر كه بیان كننده فعال بودن گسل های ایران زمین هستند بسیار مهم بوده و ارزیابی روند رخداد آنها می تواند در تعیین مناطق فعال لرزه ای مفید باشد.
در شكل ۲ پراكنش زلزله های با بزرگی ۴ و بالاتر نشان داده شده است.
مطالعات مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی نشان میدهد كه ۱۷۱ زلزله در داخل مرز خاكی و آبی كشور امسال رخ داده است. از این تعداد، هفت زلزله بین بزرگی ۵.۵ تا ۵.۹ بوده، ۱۰ زلزله بین ۵. تا ۵.۵ و ۳۹ زمین لرزه بین ۴.۵ تا ۵ و بقیه بین ۴ تا ۴.۵ بوده اند.
رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات راه یادآور شده است كه برمبنای نحوه پراكنش زمین لرزه های ۴ و بالاتر كه در شكل ۲ نمایان است، در سال ۱۳۹۸، غرب و جنوب غرب و جنوب ایران، فعالیت نسبی چشمگیری نسبت به سایر نقاط كشور داشته است كه روال شناخته شده ای در لرزه خیزی فلات ایران است.
شكل ۲- پراكنش زلزله های با بزرگی ۴ و بالاتر در سال ۱۳۹۸ در گستره ایران
در شكل ۳ نمودار ستونی رخداد ماهانه زلزله های بالای ۴ ایران نشان داده شده است.
مطالعات بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی كه در شكل ۳ مشخص شده نشان میدهد كه تعداد رخداد زلزله ها در ماه آبان بیشتر از سایر ماه های سال است. رخداد زلزله های اوایل اسفندماه نیز نشان میدهد كه این ماه نیز تعداد زلزله های بالای ۴ بیشتری خواهد داشت.
شكل ۳- نمودار ستونی رخداد ماهیانه زلزله های با بزرگی ۴ و بالاتر ایران در سال ۱۳۹۸
شناسایی ۱۰ میلیون واحد مسكونی فاقد اسكلت در كشور
بیت اللهی در تحلیل نمودارها گفته است باتوجه به وضعیتی كه در شكل های ۱ تا ۳ نشان داده شد، لازم است به كیفیت ساختمان ها و خصوصاً ساختمان های مسكونی نیز توجه جدی شود. هر چند كه روند ساخت ساختمان های شهری و روستایی به سمت تیپ اسكلت دار بوده و تعداد ساختمان های فاقد اسكلت كمتر از سال های قبل می شود، اما هم اكنون نیز برمبنای آمار آخرین دوره آماری (سال ۱۳۹۵)، از حدود ۲۳ میلیون واحد مسكونی، حدود ۱۰ میلیون واحد مسكونی فاقد اسكلت هستند كه در مقابل رخداد زلزله ها مقاوم نیستند.
رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات تاكید می كند كه در شهرهای بزرگ، بافت های فرسوده تقریباً تغییر چشمگیری نشان نداده و همچون بافت های لطمه پذیر هستند. علاوه بر بافت فرسوده، حاشیه نشینی و اسكان حاشیه نشینان در سكونتگاه های فاقد كیفیت و نامقاوم در مقابل زلزله در اطراف شهرهای بزرگ نیز یك مشكل جدی است.
عضو هیأت علمی مركز تحقیقات پیشنهاد كرده است باید ساختمان های خشت و گلی، سنگ و خشت، آجر و آهن و مواردی مثل این نوع از ساختمان ها را كه دارای آوار سنگینی نیز در زمان رخداد زلزله هستند، در كل كشور و خصوصاً در روستاها از میان برداریم. جایگزین این ساختمان ها، می توان واحدهای دارای اسكلت و مهندسی ساز ایجاد كرد كه با راه اندازی آنها می توان، تلفات زلزله ها را در كشور به حداقل رساند.
منبع: ایزو وب
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب