برنامه هفتم توسعه چگونه به بحران مسکن پایان می دهد؟
ایزو وب: به گزارش ایزو وب، نایب رییس کمیسیون عمران اظهار داشت: دولت با این که 10 ماه از آغاز برنامه هفتم گذشته است اما هنوز در مورد تأمین زمین برای ساخت مسکن عقب است که معلوم نیست چگونه آنرا جبران خواهد نمود.
به گزارش ایزو وب به نقل از مهر محمد منان رئیسی، نایب رییس کمیسیون عمران مجلس در یک برنامه تلویزیونی اظهار داشت: در بازده ۵ ساله، ۳۳۰ هکتار باید به میزان سکونتگاهی کشور ارائه شود که این میزان سالیانه اش می شود در حدود ۶۶ هزار هکتار. الان حدودا ده ماه از برنامه گذشته که همزمان با شروع دولت هم بوده یعنی باید تا حالا ۵۰ هزار هکتار تحویل داده می شده اما عددی که تحویل داده شده بین ۵ تا ۶ هزار هکتار است و این فاصله قابل توجه است یعنی دولت به لحاظ عمل به برنامه از آن چیزی که باید باشد عقب است.
وی اضافه کرد: مشکل دوم این است که در برنامه هفتم علاوه در کمیت به کیفیت هم تصریح شده یعنی می گوید این اراضی باید اضافه شود با این فاکتورهای کیفی مثل تراکم نفر در هکتار و… که اینها رعایت نشده بطورمثال در تیر ۱۴۰۳، ۱۵ هکتار الحاق شده به شهر جدید پردیس با تراکم ۲۴۱ یعنی ۴ برابر آن چیزی که در برنامه اجازه داده شده یا در زنجان و در ۱۹ آذر سال قبل ۳۷۰ هکتار تامین شده که تراکم آن ۱۸۰ نفر بوده یعنی باز هم سه برابر قانون! و این نشان میدهد که به لحاظ کمیت و کیفیت با برنامه فاصله داریم و مشکل بزرگ این است که بخشنامه اجرائی هنوز تهیه نشده!
مردم با رویکرد فعلی وزارت راه و شهرسازی موافق نیستند
رئیسی اضافه کرد: ما در مجلس تذکر دادیم به دولت و تعداد زیادی از مواد هنوز بخشنامه هم اجرائی ندارد همچون همین ماده خیلی مهم تراکم و وزارت راه و شهرسازی دارد با همان رویکرد های سابقی که در همه دولت ها شاهدش بودیم مرتفع سازی می کند با ادله صرفه جویی در هزینه ها که ما این را قبول نداریم و دارند با همان دست فرمان سابق الحاق می کنند و در بعضی شهرها هم موجب گلایه شدید مردم شده. بطورمثال نماینده دامغان هفته قبل از این روند گلایه نمود که در دولت شهید رئیسی ۱۴۰۰ قطعه زمین ویلایی در دامغان تهیه شده بود و با وجود این که اینها به بانک وصل نشده بودند چون الگو، ویلایی و تک طبقه بود خود مردم آغاز نموده بودند به ساخت و حتی برخی از آن هم تمام شده یا در شرف ساخت است آن هم بدون تسهیلات بانک اما در دولت جدید بر خلاف آن چیزی که در شورای عالی مسکن در دولت شهید رئیسی تصویب و ابلاغ گردیده بود آمده اند این را مبدل کرده اند به سه طبقه و مردم را اجبار کرده اند که بروید سه طبقه بسازید! ۲۴۰۰ واحد در این الگو مقرر است تامین شود بصورت آپارتمانی که از اینها فقط ۳۹۰ نفر متقاضی ثبت نام کرده اند خب در شهرهای کوچک مردم نمی پسندند این سبک را ولی ما شاهد تغییر الگو و اجبار آن به مردم هستیم.
رئیسی افزود: به لحاظ کیفیت هم آن چیزی که در مصوبات شورای عالی مسکن دیده ایم در این چند ماه اخیر به هیچ وجه مطابق با برنامه نیست و از این جهت گلایه داریم. خود رییس جمهور بارها تأکید کرده اند روی این برنامه و هم وزیر راه و شهرسازی متعهد شده اند به مجلس برای اجرا کردن برنامه هفتم و هم مقام معظم رهبری دو هفته پیش در دیدار با مسؤلان کشور تذکر جدی دادند روی عدم انحراف از برنامه هفتم که این قانون را باید اجرا کنید ولی چیزی که الان وجود دارد این است که هم به لحاظ کیفیت و هم کمیت، قانون توسعه برنامه هفتم اجرا نمی گردد. با این وضعیت بالای تراکم در هر هکتار و در شهرهای بزرگ ما شما باید بروید به سوی الحاق نه این که باردیگر بیایید در شهر تهران که دارد منفجر می شود باردیگر اراضی داخل محدوده را بارگذاری مسکونی کنید. ما دنبال افزایش تراکم نیستیم ولی عده ای اصرار به افزایش تراکم دارند. چرا در کشوری که نرخ تورمش سالیانه ۴۰ درصد است سالی ۴۰ درصد ضریب تعدیل برای ساخت مسکن آپارتمانی و پر تراکم را به مردم تحمیل می کنید؟ هیچ شهری در جهان مثل شهرهای پر جمعیت ما تراکم ندارد. قم ما بیشترین رتبه و بعد تهران این تراکم را دارد در ایران و در دنیا! می گویند که اولویت ما در ساخت و ساز محدوده شهر است و معلوم است که این روند باز به معضلات شهری دامن می زند از تراکم گرفته تا مسایل اجتماعی و دور شدن از سبک زندگی خودمان. الان هم تأکید دارند که سیاست وزارت راه افزایش محدوده شهرها نیست یعنی می خواهند در محدوده بارگذاری کنند و هزینه های زیرساخت بمراتب بیش از آن چه که در الحاق است خواهد شد. مردم امروز آورده ای ندارند تا برای خانه سازی هزینه کنند چون معیار خانه دار شدن سه سال پیش که به مردم وعده داده شد با تورم امروز هم خوانی ندارد
چرا عده ای جلوی توسعه شهرها در خانه سازی معقول را گرفته اند؟
در بخش دیگری از ثریا، دکتر سعید شعرباف از کارشناسان مدیریت شهری نیز با ارائه توضیحاتی اظهار داشت: وضعیت اجرای قانون این است که میزان عملکرد چه از نظر کمی و چه کیفی تناسبی با خود قانون ندارد علتش هم یک خواست فکری ست. جریانی در شهرسازی ما شکل گرفته که حتی جلوی گسترش افقی معقول هم ایستاده و هنوز دارد بصورت افراطی از تراکم بالا در ساخت دفاع می کند و متاسفانه این را دارد در تمام سطوح کشور ابلاغ می کند. یک نگرشی دارد این تفکر را از تهران به همه جای کشور می برد. وقتی این تفکر می آید پای کار اتفاقاً مجبور می شویم به تن دادن به توسعه افقی شهرها و حتی غیر برنامه ریزی شده. اینها نتیجه اش این می شود که حداقل ۴۰۰ هزار هکتار از ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار فقط در استان کرمان با توزیع نامناسب روبرو می شود. آیا یک درصد این زمین ها یا به عنوان منبع تامین مالی و یا محل سکونت گاهی در چند سال اخیر در خدمت سکونت مردم قرار گرفته؟ آیا به اندازه کافی یک درصد از ظرفیت زمین ها را به کار گرفته ایم؟ همین حالا دولت بجای این که تمرکز کند بر اجرای برنامه می آید اعلام می کند که می خواهد ۷۵ هزار واحد بسازم، شاید نزدیک ۲۵ هزار واحد هم بخواهند بخرند با یک حساب سرانگشتی حداقل ۲۰۰ تا ۲۵۰ همت باید وزارت راه و شهرسازی زمین بفروشد تا بتواند نزدیک ۱۰۰ هزار خانه را متعلق به خودش کند برای طرح اجاره. این را چگونه می خواهد بخرد و توزیع کند؟ حداقل ۵۰۰ هزار قطعه زمین باکیفیت بالا را با این میزان می تواند بسازد با بالاترین کیفیت زیر بنایی و روبنایی.
وی اضافه کرد: وقتی ما می گوئیم هنوز تراکم نفر در هر هکتار تهران اصلاً زیاد نیست معلوم است که ظرفیتهای زمین در کشور را آنطور که باید عرضه نمی نماییم. تجربه های موفق ما در خواف، فریمان، گرمسار، میرجاوه و ماهان و.... باید در همه شهرهای ما تکرار شود تا مردم خودشان مسکن مورد نظرشان را بسازند.
شعرباف با اشاره به این که دولت طبق قانون جهش رسماً وظیفه دارد سالی یک میلیون واحد بسازد افزود: ما وظیفه داریم که نیاز قطعی کشور را اجرائی نماییم. این شکاف بین عرضه و تقاضا و میزان نیاز مردم و مستاجرها را دولت باید به نحوی جبران کند. ما نمی توانیم این شکاف را فقط با الحاق بافت فرسوده پر نماییم چون مقیاسش اصلاً به این شکاف نمی خورد. ما فقط در ۱۸ کلان شهر ایران قریب به ۴۵ هزار میلیارد تومان، داریم تقاطع غیر هم سطح می سازیم چون آن هزینه ای که بابت فشرده سازی که تعدادی از آن دفاع می کردند به وجود آمده و اصلاً منطقی نیست که توسعه شهرهای ما عمودی باشد. پروژه شهر سازی ما شکست خورده و موفق نبوده. بافت فرسوده مردم را ملزم به حاشیه نشینی و توسعه افقی غیر برنامه ریزی شده کرده است. امروز میزان استفاده از الحاق زمین به شهرهای ما حبس شده و باید این حصار شکسته شود
غلامرضا کاظمیان، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی نیز در بخش دیگری از این قسمت از ثریا اظهار داشت: وزارت راه و شهرسازی طبق قانون مکلف است که ۳۳۰ هزار هکتار را به ظرفیت سکونتگاهی کشور با تراکم ۶۰ نفر در هکتار در روستاها، شهرهای کوچک، مناطق مرزی و شهرک سازی با چند ملاحظه و رعایت سند آمایش سرزمین، قانون حفظ کاربری زمین و تبصره ۲ ماده قانون جهش تولید مسکن، برنامه ریزی و اقدام نماید و همین طور برای تسهیل مهاجرت معکوس هم شرایطی را بوجود آورد یعنی ۳۰ درصد به مجموع ظرفیت سکونتگاهی کشور اضافه شود.
وی در این زمینه اشاره کرد: اگر بگوییم که این مقدار در ایران حدود ۱ میلیون هکتار است هم اکنون، این قانون می تواند یک تحول اساسی باشد هم به لحاظ کمی و هم کیفی اما این ۳۳۰ هزار هکتار بخش کمی است و این که ما تابحال چه کار کرده ایم و از این به بعد چه برنامه ای داریم و چگونه می خواهیم این تکلیف قانونی را اجرا نماییم بنظر می رسد که در بحث سیاستگذاری زمین، زمین یکی از نهاده های تولید مسکن می باشد بدین سبب بقیه نهاده ها هم باید تامین شود آن هم بصورت متوازن تا بتوانیم به نتیجه برسیم. دوم این که ما در سیاستگذاری زمین به جز تامین کمی، باید بتوانیم طوری سیاستها را در قانون اجرا نماییم که این مؤلفه ها حتما اجرا بشود مثل عدالت اجتماعی در تامین زمین.
کاظمیان اضافه کرد: وقتی صحبت از خانه دار شدن مردم می نماییم این خانه دار شدن باید طوری باشد که مردم بتوانند در آنجا احساس راحتی کنند چون خانه در فرهنگ ما فقط محل سکونت نیست. بحث های تولیدی و اقتصادی و مسکن شایسته هم جزو اولویت های ما در ساخت است که اصول اصلی ست و در عین حال وقتی حرف از برنامه ریزی برای ساخت مسکن می شود باید فرایندی طی شود که هم زمین تامین شود و هم قابلیت عرضه به فروش فراهم گردد و مردم و جامعه هدف بتواند آنرا خریداری کنند و در نهایت قابلیت یک سکونت بلند مدت در آنرا داشته باشند.
در قانون جهش تولید مسکن تکلیفی که بر عهده دولت و وزارت راه و شهرسازی گذاشته شده تحت عنوان "طرح جامع مسکن" است. توجه به مسکن تا به الان عملیاتی نشده و باید دو اقدام در وزارت راه و شهرسازی برای شروع آن صورت گیرد اول مرحله نیاز سنجی کمی در سطح ملی، منطقه ای، استانی و شهری و دوم برنامه ریزی عملیاتی برای تامین زمین از مسیرهای مختلف تامین زمین در سطح تامین ملی، استانی که همه اینها درحال انجام و مطالعه است اما در عین حال ما معطل این نشدیم که برنامه به نتیجه برسد و بعد کارهای عملیاتی و اجرائی را شروع نماییم.
کاظمیان با این توضیح که ۶ مسیر تامین زمین وجود دارد اظهار داشت: تامین زمین برای نهضت ملی فقط الحاق نیست. بازبینی در طرح های جامع در حال انجام می باشد بعلاوه الحاق بوسیله تغییر کاربری زمین و بازآفرینی شهری هم صورت می گیرد که باید همه اینها در الحاق درنظر گرفته شود. ما مجموعاً از مهر ۱۴۰۰ که نهضت ملی مسکن را شروع کردیم تا فروردین ۱۴۰۴، ۱۲۱ هزار و ۵۰۰ هکتار زمین تامین کردیم که از این مقدار ۳۵ هزار و ۵۰۰ هکتار الحاق به محدوده یا شهرک و شهر جدید بوده و از سازمان ملی زمین و مسکن تحویل داده شده. ۱۵ هکتار هم در محدوده شهرها در طرح جامع افزوده شده و ۴۰ هزار هم الحاق به روستاها بوده. شورای عالی شهرسازی از منظم ترین شوراهای کشور است. ما ۴ سال از طرح جامع مسکن عقب هستیم و باید این طرح ۴ سال پیش تهیه می شده. ما نمی توانیم الگوی ساز و ساخت را تحمیل نماییم مخصوصاً آن چه را که در تهران انجام داده ایم مناسب ما بقی اراضی کشور نیست. ما مکلف به اجرای قانون هستیم اما وقتی از سطح طرح به سوی اجرا برده می شود معلوم است که مشکلات اجرائی اتفاق می افتد. ما باید دقت نماییم که تامین زمین منجر به تولید رانت نشود و به گروه هدف ما ضرری نرسد. نمی شود که یک زمانی اصرار نماییم که چند طبقه بسازیم یا ویلایی چون هر شهر اقتضای خودش را دارد. یک تفکری است که چون زمین کم عرضه شده این گرانی خانه را داشته ایم اما واقعیت این است که چه بخواهیم و چه نه زمین نسبت به افزایش جمعیت بیشتر عرضه شده است حداقل در ۳۰ سال قبل. ما وقتی حرف از تامین زمین میزنیم باید داخل و هم خارج شهر را درنظر بگیریم و حتما باید به مکان یابی برای حداکثر خدمات به مردم دقت نماییم.
تقی رضایی عضو هیات مدیره سازمان ملی زمین و مسکن نیز با ارائه توضیحاتی اظهار داشت: در رسانه و فضای مجازی بحث هایی می شود که ما به عنوان سازمان زمین و مسکن این عبارات را قبول نداریم مثل این که می گویند شما همان دست فرمان دولت های قبل هستید.
وی اضافه کرد: در دهه ۸۰ که اوج ساختن مسکن مهر بود، سازمان زمین و مسکن ۵ هزار زمین تحویل داد. از زمان ابلاغ قانون جهش تولید مسکن ما به غیر از شهرک سازی ها که ورود کردیم بیش از ۴۶ هزار هکتار زمین سازمان را آورده ایم برای عرضه. در فضای مجازی از ۱۸ میلیارد متر مربع صحبت می شود که عدد واقعی این به استناد قانون، ۹۱ درصد داخل اراضی شهرهای ما هستند. دولت و سازمان زمین و مسکن الان بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان برای روبناها و هزینه های آماده سازی نهضت ملی مسکن و اتمام مسکن مهر امسال تکلیف درآمد دارد. ۱۴ هزار هکتار از اراضی که مورد بحث ماست در تصرفات سکونتگاه های غیر رسمی ست هر چند که سند آن برای سازمان و دولت باشد یعنی یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار. ما در ارتباط با موضوع زمین بحث های زیادی داریم مثل استثنائات قانونی. قانون جهش تولید مسکن تصریح کرده که اراضی ۴ گانه محیط زیست را نمی توانیم بسازیم و اراضی ۱ و ۲ کشاورزی را. ما ۴۶ هزار هکتار زمین مستعد برای ساخت داریم که آنرا آورده ایم برای طرح. ما در دهه ۷۰ آمدیم اراضی را پیش فروش کردیم ولی هنوز بسیاری از آن ساخته نشده! چرا؟ چون موقعیت شهری نداشته و جاذبه ای برای سکونت نداشته. ما صندوق بیت المال هستیم در عرصه زمین و این ثروت بین نسلی ست و اصلاً نگهداشت زمین نداریم و هر چه زمین مستعد داشتیم همه را در اختیار نهضت ساخت قرار دادیم و تلاش می نماییم در توافق با مالکین بخش خصوصی این را افزایش دهیم و هم اکنون هم ۴۶ هزار هکتار را تحویل داده ایم.
منبع: ایزو وب
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب