گزارش ایزو وب؛
توسعه کشت دوم بایدها و نبایدهای آن
به گزارش ایزو وب، توسعه کشت دوم بهترین راه دستیابی به بهره وری بهینه است که به ارتقای توان اقتصادی کشاورزان کمک کرده و بخشی از هزینه های آماده سازی زمین برای کشت برنج در فصل زراعی را تأمین می کند.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها، سیده سمیه رعد: یکی از راهکارهای افزایش تولید محصولات کشاورزی کشت دوم است که علاوه بر این باعث محافظت از خاک، کاهش علف های هرز، کاهش مصرف کودهای شیمیایی، حاصلخیزی خاک و تأمین بخشی از نیاز نهاده های پرورش دام می شود و به ارتقای توان اقتصادی کشاورزان هم کمک شایانی کرده و بخشی از هزینه های آماده سازی زمین و کشت و کار برنج را در فصل زراعی تأمین می کند.
کشت برنج، کلزا و سایر دانه های روغنی، شبدر، انواع باقلا، گیاهان خانواده حبوبات و برخی سبزیجات همچون محصولاتی هستند که امکان کشت و پرورش آنها در اقلیم و آب و هوای گیلان وجود دارد و کشاورزان استان نسبت به اقبال بیشتری نشان می دهند.
بر اساس تقویم کشاورزی استان گیلان زمان مناسب کشت حبوبات پاییزه از نیمه دوم مرداد تا دهه آخر شهریور، شبدر بلافاصله پس از برداشت برنج شهریور و مهر، سبزیجات برگی و غده ای از نیمه دوم شهریور تا نیمه آبان، باقلا از نیمه دوم مهر تا اوایل آذر و راتون پس از برداشت برنج است.
طبق اعلام سازمان جهاد کشاورزی گیلان، میزان کشت دوم در اراضی این استان طی سالهای ابتدایی دهه ۹۰، حدود ۵۵ هزار هکتار بوده که این میزان پارسال به ۷۹ هزار هکتار افزایش پیدا کرده و این امر نشان دهنده استقبال فزاینده کشاورزان گیلانی نسبت به کشت دوم است و با عنایت به مزایای برشمرده شده، مطلوب است شرایط توسعه کشت دوم در اراضی زراعی استان که معمولا در ۶ ماهه دوم سال خالی از زراعت است، فراهم گردد.
توسعه کشت دوم اصلی ترین و بهترین راه دستیابی به بهره وری بهینه است
«محمود هوشیارفرد» پژوهشگر و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه هم اکنون از راه کاهش هزینه تولید، افزایش عملکرد در واحد سطح و بهینه سازی بهره وری زمین میتوان سود کشاورزان را بیشتر کرد، اظهار داشت: به نظر می آید افزایش بهره وری کوتاه ترین راه ساماندهی کشاورزی در شرایط و امکانات فعلی باشد تا تراز مثبتی از سرمایه گذاری و فعالیت در بخش کشاورزی به دست آید.
وی با اشاره به اینکه توسعه کشت دوم اصلی ترین و بهترین راه دستیابی به بهره وری بهینه است، اضافه کرد: توسعه کشت دوم از طریق های استفاده بهینه از زمین و زیرساخت های موجود در بخش کشاورزی و تقویت اقتصاد خانوارهای روستایی است.
هوشیارفرد ضمن اشاره به این که کاشت دانه روغنی کلزا، در استان گیلان چندان سابقه ای ندارد و دارای خصوصیت های خاص منحصر به خود است، بیان نمود: کشاورزان گیلانی در سالهای آغازین تمایل خوبی به کشت و کار این محصول بعنوان کشت پاییزه داشتند و ترغیب و تشویق می شدند اما به مرور زمان نه تنها از میزان رغبت کشاورزان به سمت کشت بیشتر این محصول کاسته شد بلکه، جمعیت پذیرندگان کشت کلزا هم کاهش پیدا کرد.
کاهش تمایل کشاورزان گیلانی به کشت کلزا
وی افزود: پذیرش تولید کلزا نسبتاً جدید و توسعه کشت آن در استان به علت کاهش مشارکت اجتماعی ناشی از موانع و محدودیت هایی مانند کیفیت بذر و رقم اصلاح شده و هم مشکلات کاشت، داشت و برداشت و بازار رسانی به شدت کم شد و کلزاکاران گیلانی، از عرضه خدمات فنی و ترویجی در ارتباط با کلزا رضایت نسبی داشته ولی عدم دسترسی کافی به ماشین آلات و پیچیدگی های در ارتباط با تحویل محصول و دریافت وجه مزید بر مشکلات توسعه کشت کلزا در استان محسوب می شوند.
هوشیار فرد با اشاره به اینکه کشت دوم یا همان کشت محصولات در تناوب با برنج (در زمین شالیزار)، بعنوان راهکاری برای کشاورزی پایدار و همینطور افزایش تولید به کشاورزان است، اظهار داشت: کشاورزان با استفاده از عامل زمان می توانند بدون بار هزینه ای مازاد و با استفاده از نهاده های موجود، بیشتر تولید کرده و درآمد کسب کنند البته باید در کنار فواید و آثار اقتصادی کشت دوم به آثار مطلوب اجتماعی آن مانند کاهش میزان مهاجرت و بیکاری جوامع روستایی هم توجه داشت.
وی اضافه کرد: متأسفانه مشکلات عدیده ای برای کشت کلزا در اراضی شالیزاری در مراحل کاشت، داشت، برداشت و بعد از برداشت این محصول وجود دارند بعنوان مثال، ایجاد حالت غرقاب در اراضی شالیزاری ناشی از بارندگی های شهریورماه و خصوصاً نیمه دوم سال برای کاشت کلزا و محصولات دیگر شامل سبزیجات برگی، غده ای و لوبیا دردسر ساز است.
پژوهشگر و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی گیلان ضمن اشاره به این که مشکل مدیریت بقایای کلزا، ضعف پایبندی به اجرای تعهدات توسط نهادها یا دستگاه اجرایی، عدم اجرای تعهدات بیمه گذار در پرداخت خسارت از علل عدم موفقیت کشت کلزا به حساب می آید، اظهار داشت: بر این اساس عمده کشت دوم در اراضی شالیزاری گیلان منحصر به پرورش راتون است.
وی خاطرنشان کرد: ارزش افزوده سبزیجات برگی و غده ای بیشتر از راتون و کلزا است چونکه به علت عدم تناسب قیمت محصولات کشت دوم، کشاورز به دنبال زراعتی می رود که در مقایسه با محصولات راهبردی و مهم در امنیت غذایی چندان برای کشور تاثیر گذار نیست و از سوی دیگر، کلزا نسبت به راتون و سبزیجات برگی و غده ای تا حد زیادی از نظر امکانات و ماشین آلات کاشت و برداشت و فقدان صنایع نیازمند برنامه ریزی، سرمایه گذاری بخش خصوصی و حمایت بیشتری است.
هوشیار فرد افزود: تولید راتون هم دارای ریسک است و رشد آن و میزان محصول به شرایط آب و هوایی و نوع رقم کشت شده بستگی دارد.
ضرورت برنامه ریزی های علمی و کاربردی برای توسعه کشت دوم
وی با اشاره به اینکه باید با برنامه ریزی های علمی و کاربردی نسبت به توسعه کشت دوم اقدام نمود، اظهار داشت: تحقیقات در زمینه کشت دوم کافی نبوده و بررسی ها و تحقیق جامع در زمینه معرفی ارقام مناسب و زودرس برخی محصولات، بیماری ها، آفات و علف های هرز محصولات رایج در کشت دوم استان و هم تاثیر کشت محصولات دوم روی رشد و عملکرد، علف های هرز و آفات ارقام بومی گیلان ضروری می باشد.
هوشیار فرد با تکیه بر این که باید دانست که چه سطحی از اراضی شالیزاری (روی نقشه و به تفکیک مناطق روستایی) آبگیر و باتلاقی نبوده و قابلیت کشت دوم (غیر راتون) را برای کشت کلزا یا گیاهان علوفه ای نظیر شبدر دارد، اضافه کرد: جو و ذرت علوفه ای برای تأمین بخش زیادی از علوفه مورد نیاز دامداری ها و توسعه دامپروری ظرفیت دارند.
وی با تکیه بر تسطیح، یکپارچه سازی و زهکشی اصولی و صحیح اراضی شالیزاری بیان نمود: تحت شرایط مشابه زهکش زمین، محصول دهی شبدر در کشت های زود کاشت (بعد از برداشت ارقام زودرس برنج) نسبت به زمان تناوب با رقم دیررس برنج، تا میزان ۵۰ تن وزن تر در یک هکتار می رسد.
هوشیار فرد ضمن اشاره به این که تأمین بموقع و کامل کلیه نهاده های مورد نیاز کشاورزان بویژه بذر اصلاح شده و مرغوب و کانالیزه کردن راه های صادرات محصولات کشت دوم از راهکارهای توسعه کشت دوم است، اضافه کرد: برگزاری همایش یا سمینار سالانه کشت دوم و کلاس های ترویجی- آموزشی باکیفیت بیشتر با عنایت به نیاز کشاورزان، فعالیت شرکتهای خدماتی مشاوره کشاورزی و برقراری ارتباط مؤثر بین کنشگران و پشتیبانی از متقاضیان تأسیس صنایع تبدیلی، بسته بندی و جنبی کشت دوم همچون کلزا با اعطای وام های تکلیفی به آنان و ایجاد تعاونی های تولید محصولات کشت دوم بمنظور جذب و فروش محصولات میتوان موانع پیش روی توسعه کمی و کیفی کشت دوم در اراضی شالیزاری و حتی کشت پاییزه در اراضی باغی استان گیلان را به حداقل رساند.
وی اظهار داشت: راه اندازی واحد سازمانی مشخص در سازمان جهاد کشاورزی با هدف بازبینی و شناسایی دقیق مناطق مستعد کشت دوم، برنامه ریزی، سیاستگذاری، نظارت و کنترل کشت دوم پیشنهاد می گردد. همچنین، توجه به تضمین خرید مازاد تولیدات محصولات مختلف، ایجاد امکانات لازم برای صادرات محصولات تولیدی، بازرگانی و بازاریابی تولیدات کشت دوم، تأمین ماشین آلات مورد نیاز بسیار لازم و ضروری هستند.
طی سالهای اخیر با توسعه کشت دوم خلأ وجود برنامه درست و عرضه آموزش های لازم در بین کشاورزان حس می شود بنابراین سازمان جهاد کشاورزی برای ترغیب و تشویق کشاورزان به کشت محصول زودبازده و همینطور اقتصادی باید برنامه ریزی مناسبی انجام داده و کلاس های توجیهی و ترویجی برگزار کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب