خروج ۲۸ درصد بیكاران به دلیل دلسردی از یافتن شغل
چند درصد مردان و زنان شاغل بیمه نیستند؟
در حالیكه ۶۰ درصد اشتغال كشور را مشاغل غیررسمی می سازند و سهم اشتغال غیر رسمی در خیلی از استانهای كشور بالای ۷۰ درصد است، آمارها نشان داده است كه مشاغل غیررسمی بیشتر از مشاغل رسمی در معرض صدمه ها و تبعات شوك ناشی از كرونا قرار دارند.
به گزارش ایزو وب به نقل از ایسنا، بررسی وضعیت بازار کار ایران در زمستان ۱۳۹۸ نشان داده است نرخ بیکاری نسبت به زمستان ۱۳۹۷ کاهشی ۱.۷ درصدی داشته است. با این وجود از جمعیت ۳۲۷۰ هزار نفری بیکاران در زمستان ۱۳۹۷، ۳۵.۱ درصد موفق به یافتن شغل شده، ۳۶.۸ درصد همچنان بیکار مانده اند و ۲۷.۹ درصد به علت دلسرد شدن از یافتن شغل از بازار کار خارج شده اند. چنانچه افراد دلسرد شده همچنان در بازار کار باقی می ماندند نرخ بیکاری در زمستان ۱۳۹۸ به جای ۱۰.۶ درصد اعلام شده توسط مرکز آمار ایران به ۱۳.۶ درصد می رسید.
کاهش چشم گیر رشد تعداد شاغلان در زمستان ۹۸
رشد تعداد شاغلان هم کاهش قابل ملاحظه ای نسبت به سال های قبل داشته به نحوی که در این فصل حدود ۵۲ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است و این افزایش اشتغال در بخش خدمات و آن هم در مناطق شهری رخ داده است، در سایر بخشها با کاهش تعداد شاغلان روبه رو بوده ایم و در این شرایط تحمیل شوک پیشبینی نشده بیماری کرونا بر بازار کار کشور شرایط را بسیار بغرنج تر کرده است. در واقع ساختار بازار کار کشور سبب شده تا اثر شیوع این بیماری بر بازار کار تشدید شود.
مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به بررسی تحولات بازار کار و ساختار اشتغال کشور از منظر مشاغل رسمی و غیر رسمی پرداخته است. نتایج تحقیقات این مرکز نشان داده است که بنگاه های کوچک با عنایت به وابستگی بیشتر به منابع داخلی برای تأمین سرمایه در گردش و همینطور ضرورت پرداخت هزینه های جاری با تواتر کوتاه مدت، در معرض آسیبهای شدیدتر ناشی از شوک کرونا در کوتاه مدت هستند و در معرض خطر بیشتری قرار دارند. از مجموع ۲۳.۸ میلیون نفر افراد شاغل کل کشور در سال ۱۳۹۷، ۱۵.۴ میلیون نفر در بنگاه های کوچک ۱ تا ۴ نفر شاغل بودند و در مجموع حدود ۶۵ درصد اشتغال کشور را همین بنگاههای کوچک تشکیل داده است.
۶۰ درصد اشتغال کشور متعلق به مشاغل غیررسمی
همچنین مشاغل غیررسمی بیشتر از مشاغل رسمی در معرض صدمه ناشی از شوک کرونا قرار دارند این در شرایطی است که ۶۰ درصد اشتغال کشور را مشاغل غیررسمی می سازند و حتی سهم اشتغال غیررسمی در خیلی از استانهای کشور بالای ۷۰ درصد است. از نگاه بخشی هم بخش خدمات بیشتر از سایر بخش ها در معرض آسیبهای ناشی از کرونا قرار دارد.
آمارها نشان داده است حدود ۳۷ درصد از شاغلان بخش خدمات کارکن مستقل هستند، ۵۰ درصد از شاغلان بخش خدمات دارای اشتغال غیررسمی و فاقد بیمه هستند، ۵۷ درصد از اشتغال بخش خدمات برای بنگاههای دارای ۱ تا ۴ کارکن است و در میان شاغلان بخش خدمات بنگاههای ۱ تا ۴ نفر کارکن، شاغلان کارکن مستقل، با ۶۳ درصد بیشترین سهم را دارند که شاغلان مزد و حقوق بگیر بخش خصوصی، ۳۰ درصد آنرا می سازند.
ساختار اشتغال از منظر مشاغل رسمی و غیررسمی فاقد بیمه
مشاغل غیررسمی بیشتر از مشاغل رسمی در معرض صدمه شوک ناشی از کرونا هستند چونکه در مشاغل رسمی رابطه کاری شاغل و بنگاه در قالب یک قرارداد با کارفرما تعریف می شود که غالباً افراد تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. این رابطه کاری به علل مختلف پایدارتر از مشاغلی است که قرارداد و پوشش بیمه برای نیروی کار وجود ندارد.
برابر بررسی های مرکز پژوهشهای مجلس، به صورت میانگین ۶۰ درصد از اشتغال کشور را مشاغل غیررسمی می سازند بگونه ای که در سال ۱۳۹۷، بیشتر از ۶۱ درصد زنان و ۵۹ درصد مردان دارای مشاغل غیررسمی بوده اند.
یافته های این گزارش همینطور نشان داده است که ۸۱ درصد از شاغلان غیررسمی کشور را مردان و حدود ۱۹ درصد را زنان می سازند.
همچنین ۳۵ درصد از مردان و ۱۷ درصد از زنان شاغل در بخش رسمی، در بنگاههای ۱ تا ۴ نفر کارکن اشتغال به کار دارند و حدود ۸۷ درصد از مردان و ۸۴ درصد از زنان شاغل در بخش غیررسمی، در بنگاههای ۱ تا ۴ نفر کارکن مشغول به فعالیت هستند.
سهم اشتغال غیررسمی در اغلب استانهای کشور هم بالای ۵۰ درصد بوده است به نحوی که در استانهای محروم و مرزی همچون آذربایجان غربی سهم اشتغال غیر رسمی ۷۳ درصد، در خراسان شمالی ۷۲ درصد در مازندران ۷۱ درصد و سیستان و بلوچستان، کرمانشاه و کردستان ۷۰ درصد بسیار بالا است.
در بحث شاغلان جدید، آمارها نشان داده است که طی سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ حدود ۳ میلیون نفر به جمعیت شاغل کشور افزوده شده که این جمعیت جدید شاغل، دارای خصوصیت هایی هستند که عمدتاً از کاهش تقاضای ناشی از بیماری کرونا صدمه خواهند دید. اشتغال بوجود آمده اشتغالی است که نه بخش دولتی یا شرکتی و کارخانه ای، بلکه بخش غیر شرکتی و با تمرکز بر خدماتی مانند خرده فروشی و عمده فروشی، تعمیرات، حمل و نقل، واسطه گری و خدمات مواد غذایی بوجود آمده است. در این دوره که تقاضای نیروی کار جدید از جانب شرکتها و بنگاههای اقتصادیی متوسط و بزرگ بسیار محدود بوده بخشی از جمعیت فعال به علت نیاز برای تأمین معیشت، خود اقدام به ایجاد مشاغل و عرضه خدماتی برای گذران زندگی خود کرده اند بنابراین این مشاغل که با وضعیت شغلی "کارکن مستقل" طبقه بندی می شود دارای قرارداد به معنای متعارف بین بنگاههای اقتصادی و کارکنان خود نیستند و تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرند. این گروه از شاغلان عمدتاً مشاغل تمام وقت ندارند و در موقعیتهای شغلی ناپایداری مشغول هستند که عمدتاً به تقاضای خانوارها و حضور آنان در خارج از خانه وابسته است ازاین رو انتظار می رود کاهش تقاضای رخ داده طی ماه اسفند و تداوم آن تا اردیبهشت سال ۱۳۹۹ سبب از بین رفتن گسترده این مشاغل شود.
در این بررسی، سهم کارکنان مستقل از کل شاغلان در ۱۲ استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کردستان، مازندران، آذربایجان شرقی، لرستان، همدان، ایلام، کرمانشاه، آذربایجان غربی، کرمان، چهارمحال و بختیاری بالای ۵۰ درصد است.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از بررسی ساختار اشتغال کشور به تفکیک بخش از آن حکایت می کند که از نگاه بخشی، بخش خدمات بیشتر از سایر بخشها در معرض آسیبهای ناشی از کرونا قرار گرفته است به نحوی که هم اکنون به صورت متوسط ۵۰ درصد اشتغال کشور مربوط به بخش خدمات است. در مراحل بعد و با تداوم بحران کرونا بخش صنعت درنتیجه کاهش تقاضا و افت فروش در بخش خدمات صدمه خواهد دید. یکی از علل صدمه پذیری بیشتر بخش خدمات این است که اغلب به حضور مشتری در محل عرضه خدمات نیاز دارد. همینطور از بین مشاغل بخش خدمات عمدتاً افراد خود اشتغال یا کارکنان مستقل در معرض شوک منفی تقاضای ناشی از کرونا هستند، چونکه عمده مشاغل این گروه بخصوص در بخش خدمات، با تقاضای مصرفی و روزانه مردم در ارتباط هستند.
آمارها نشان داده است که ۵۰ درصد شاغلان بخش خدمات دارای اشتغال غیررسمی و فاقد بیمه هستند که در این بین مردان فاقد بیمه ۴۲ درصد و زنان فاقد بیمه ۸ درصد از کل شاغلان بخش خدمات را می سازند. آمار و اطلاعات نشان داده است حدود ۳۷ درصد از شاغلان بخش خدمات کارکن مستقل هستند. همینطور ۵۰ درصد از شاغلان بخش خدمات دارای اشتغال غیررسمی و فاقد بیمه هستند. در این بین مردان فاقد بیمه ۴۲ درصد و زنان فاقد بیمه ۸ درصد از کل شاغلان بخش خدمات را می سازند.
در میان استانهای کشور نیز، استان تهران با ۲۱ درصد بیشترین سهم از اشتغال بخش خدمات را به خود مختص کرده است. نتایج بررسی ها نشان داده است که ۵۷ درصد از اشتغال بخش خدمات مربوط به بنگاههای دارای ۱ تا ۴ کارکن است و در میان شاغلان بخش خدمات بنگاههای ۱ تا ۴ نفر کارکن، شاغلان کارکن مستقل، با ۶۳ درصد بیشترین سهم را دارند و شاغلان مزد و حقوق بگیر بخش خصوصی ۳۰ درصد آنرا می سازند.
بر اساس این گزارش یکی از چالش های بازار کار ایران، عدم توازن منطقه ای در میان استانهای کشور است به نحوی که تفاوت نرخ بیکاری بین استانی تا حدود ۱۰ درصد می رسد و این تفاوت در نرخ بیکاری زنان و جوانان تحصیلکرده به مراتب بیشتر است؛ این در شرایطی است که استانهای محروم، در اشتغال غیررسمی، در میزان اشتغال از ناحیه بنگاههای زیر پنج نفر کارکن و همینطور وضعیت شغلی کارکن مستقل، سهم بسیار بالایی دارند بنابراین با عنایت به صدمه پذیری شدید این موارد از انتشار کرونا و به منظور پیشگیری از افزایش عدم توازن منطقه ای پیشنهاد می شود که دولت بسته سیاستی حمایتی ویژه ای را برای استانهای مذکور تدوین و اجرایی کند.
منبع: ایزو وب
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب