در گزارش ایزو وب عنوان شد
گام های بزرگ بازار متشكل ارزی برای كنترل نرخ
ایزو وب: یك تحلیلگر اقتصادی با تشریح نحوه كاركرد بازار متشكل ارزی و اثرگذاری آن بر كنترل نرخ در بازار ارز اظهار داشت: بازار متشكل ارزی این شانس را دارد كه مرجعیت نرخ گذاری ارز را از دوبی به تهران منتقل كند.
مجید شاكری در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد بازار متشكل ارزی كه اولین نشست هیأت مدیره آن روز گذشته برگزار شد، اظهار داشت: بازار متشكل ارزی یكی از بخش های اصلی سیاست بانك مركزی برای بازار ارز است و كاركرد آن از چند منظر شامل زاویه دید صرافی ها، بانك مركزی و مسائل كلان اقتصاد ایران و تحریم است. بازار متشكل ارزی، یك بازار عمده فروشی نقدی ارز در تهران است این تحلیلگر اقتصادی در توضیح چیستی و نحوه كاركرد بازار متشكل ارزی اظهار داشت: بازار متشكل ارزی یك بازار عمده فروشی نقدی اسكناس در تهران است؛ ازاین رو حواله نبوده و بازار فردایی هم نیست؛ بلكه این بازار دقیقاً درباره عمده فروشی اسكناس صحبت می كند؛ البته بر مبنای آن قرار نیست یك مكانیزم جدیدی در بازار خلق شده و نرخ جدیدی ساخته شود؛ این بازار الان هم وجود دارد اما نظام مند نیست و صرافان، به صورت روزمره، بدهی و بستانكاری خویش را در آن تهاتر كرده و باقیمانده تهاتر را در بازار خرده فروشی وارد می كنند؛ پس بازار متشكل ارزی قرار نیست یك نرخ جدید به نرخ های بازار اضافه كند. بازار متشكل ارزی یك بازار عمده فروشی نقدی اسكناس در تهران است؛ ازاین رو حواله نبوده و بازار فردایی هم نیست شاكری با اشاره به اینكه الان هم نرخ عمده فروشی ارز وجود دارد، در مورد منافع راه اندازی بازار متشكل ارزی برای صرافان خاطرنشان كرد: منافعی كه راه اندازی این بازار برای صرافان دارد در چند مورد خلاصه می شود؛ اولاً كارایی اطلاعاتی را برای صرافان بالا می برد. در فقدان بازار متشكل ارزی، اگر یك صراف در انتها معاملات ۵۰ هزار یورو نیاز داشته باشد، منابع اطلاعاتی محدود و مشخصی در اختیار دارد كه نشان داده است این مبلغ را چه كسانی در اختیار دارند و كدام واردكنندگان می توانند این مبلغ را به صورت نقدی در تهران تحویل دهند؛ یا اینكه بصورت تلفنی تعهد كنند كه معامله صورت گیرد، اما در بازار متشكل ارزی یك بستر معاملات رو در رو وجود دارد كه كاملاً شفاف است و به ازای این شفافیت، تأمین نیاز ارزی برای معاملات صرافی صورت می گیرد؛ در بازار متشكل ارزی، كل بستر تسویه كه بزرگترین جز معاملاتی است، در یك بستر شفاف و قانونمند پیش می رود و شفافیت در خروجی ها و نه عملیات تسویه صرافی ها، مشاهده می شود. وی در مورد تفاوت های این بازار با سامانه سنا هم اظهار داشت: سامانه سنا یك بازار تسویه نیست و هر تك معامله ای كه در خرده فروشی انجام می گیرد در آن ثبت می شود؛ در حالیكه بازار متشكل ارزی در مورد معاملات عمده فروشی رخ می دهد و به معنای اولیه آن، عملاً بازار تهاتری است كه تهاتر بدهكار و بستانكار و نقطه تسویه را رقم می زند كه بین صرافان تشكیل می شود؛ به این معنا كه صرافان امكان دارد نیاز ارزی كلان داشته باشند؛ ازاین رو صراف نقش كارگزار را دارد، شبیه به نقشی كه كارگزاران در بورس ایفا می كنند. اما باید توجه داشت كه این یك بورس نیست و كاملاً با مكانیزم بورس متفاوت می باشد و اصولاً مقام ناظر هم نمی تواند سازمان بورس باشد و عملاً این بازار نزدیك به ساختار تسویه است. سود بانك مركزی در راه اندازی بازار متشكل كجا است؟ این تحلیگر اقتصادی به نتایج مثبت بازار متشكل ارزی برای بانك مركزی هم اشاره و تصریح كرد: همواره یكی از ریسك هایی كه بانك مركزی با آن مواجه می باشد، این است كه در فقدان بازار متشكل ارزی، و بخصوص در تلاطمات ارزی، طرف بیرونی و داخلی می توانست بصورت لفظی و با انجام معاملات كم عمق، نرخ ارز را افزایش دهد و واریانس نرخ تغییر كند، اما در بازار متشكل ارزی، صحبت از معاملاتی است كه به صورت واقعی رخ می دهد و حجیم است؛ به نحوی كه عملاً جنسی از نرخ ارز در این بازار تولید می شود كه موكول به معامله واقعی و حجیم است و كمك می نماید پس از اینكه این نرخ به بازار ارجاع شد، واریانس نرخ كم عمق كم شود؛ پس بنا نیست كه نرخ ارز لزوماً پایین بیاید؛ بلكه واریانس نرخ كم عمق را كم خواهد نمود. در فقدان بازار متشكل ارزی، و بخصوص در تلاطمات ارزی، طرف بیرونی و داخلی می توانست بصورت لفظی و با انجام معاملات كم عمق، نرخ ارز را افزایش دهد شاكری به دستاورد دوم بازار متشكل ارزی برای بانك مركزی اشاره نمود و افزود: یكی از ابزارهای دخالت بانك مركزی در بازار، صرافی های بانكی هستند و اثر مداخله از راه صرافی های بانكی هم منجر به شكل گیری یك روند كاهنده در بازار ارز شده است؛ اما به هر حال مداخله بانك مركزی هم ضعف هایی دارد و اصولاً اختصاص ۲۲۰۰ دلار در سال به هر نفر را نمی توان مداخله دانست؛ پس این مداخله گسسته است یعنی در خلال یك روز نمی توان نرخ را خیلی تغییر داد؛ و این گسستگی خیلی وقت ها مشت بانك مركزی را باز می كند. وی تصریح كرد: در حالیكه مداخله واقعی به این صورت است كه به صورت پیوسته در خلال یك روز، ساعت به ساعت واكنش به بازار نشان داده شود؛ چونكه نرخ بازار به دفعات به لحاظ اداری و بازاری، تغییر می كند؛ پس این گسستگی سبب می شود كه خیلی وقت ها مشت بانك مركزی برای طرف مقابل باز باشد؛ ضمن اینكه اگر بانك بخواهد مستقیماً در داخل بازار و كف میدان مداخله كند، امكان دارد ریسك داشته باشد. امكان دارد برخی مفاسد هم شكل بگیرد و در دوره های مختلف زمانی هم ثابت شد كه تجربه خوبی نبوده است. شاكری اظهار داشت: بانك مركزی در بازار متشكل ارزی یك صندلی دارد و می تواند به صورت پیوسته، شفاف، قانونی و مؤثر در بازار ارز مداخله كند؛ بدون اینكه نگرانی در مورد تبعات آتی قضائی آن داشته باشد و یا اینكه فكر كند از كجا باید عامل مداخله پیدا كند. وی توضیح داد: یكی از اشكالات و ریسك های بزرگی كه در شكل سنتی مداخله بانك مركزی در بازار ارز وجود دارد این است كه اولاً امكان دارد عامل مداخله به فساد كشیده شود؛ دوما وقتی دستگاه نظارتی به مبحث ورود می كند و عامل اصلی مداخله شامل اینكه گناهكار بوده یا نبوده، حذف می شود، سایر عوامل مداخله در سطوح پایین تر هم دیگر با شما كار نمی كنند؛ در حالیكه در بازار متشكل ارزی، بانك مركزی خودش یك صندلی دارد. آیا بساط نرخ آفرینی شیخ نشین دوبی در ایران جمع می شود؟ این كارشناس مالی به دستاوردهای بازار متشكل ارزی در حوزه اقتصاد كلان و تحریم اشاره نمود و اظهار داشت: هم اكنون باوجود اینكه حجم مبادلاتی كه از راه كانال دوبی انجام می شود، نسبت به اواخر سال ۲۰۱۷ میلادی به شدت كاهش یافته، ولی مرجع نرخ همچنان دوبی است؛ بازار متشكل ارزی یك شانس جدی دارد كه به مرور زمان، روش محاسبه را تغییر دهد و ابزار ارجاع ایجاد نرخ را از دوبی به تهران آورد و مرجعیت دوبی در نرخ گذاری را از بین ببرد. به علت اثرگذاری نرخ درهم در تهران است كه وزارت خزانه داری آمریكا و سی ای دی در امارات با فشار امنیتی بر درهم، در مقطعی توانسته اند كه نرخ ارز در تهران را بالا ببرند. بازار متشكل ارزی یك شانس جدی دارد كه به مرور زمان، مرجعیت نرخ گذاری را از دوبی به تهران آورد. البته این به این معنا نیست كه از فردای روز راه اندازی بازار متشكل ارزی، تعیین نرخ از دوبی به تهران منتقل شود اما به مرور زمان می تواند این كار را انجام دهد شاكری تصریح كرد: البته این به این معنا نیست كه از فردای روز راه اندازی بازار متشكل ارزی، تعیین نرخ از دوبی به تهران منتقل شود؛ بلكه این بازار، بهترین آلترناتیو برای این كار است كه می توانست از جانب سیاستگذار عرضه شود و به مرور زمان می تواند این نقش را بازی كند كه نرخ ارز بازار ایران، از دوبی نیاید. ازاین رو راه اندازی بازار متشكل ارزی، محاسبه و پیشرانی برای آن است كه نرخ در داخل تعیین شود؛ نكته حائز اهمیت آن است كه ساعت كاری تهران از دوبی جلوتر است و این شانس وجود دارد كه نرخ در تهران زودتر تولید شود و دوبی هم بر این اساس لاجرم تابع نرخ تهران خواهد بود یا حداقل در محاسبات خود ناچار است آنرا لحاظ كند. وی تصریح كرد: هم اكنون حتی یك بازارهای سبكی مثل هرات هم از این پیشگامی جغرافیایی و جلو بودن ساعت كاری، حسن استفاده را می كند و تلاش می كند نرخ تهران را تحت تأثیر قرار دهد. این تحلیلگر اقتصادی تصریح كرد: تشكیل بازار متشكل ارزی به لحاظ نهادی، یك خبر خوب است و حتی اگر ۵۰ درصد كاركردهای در نظر گرفته شده برای آن هم ایجاد شود، اثر بزرگی بر بازار ارز خواهد داشت. شاكری اظهار داشت: سال های سال است كه این مورد تعیین نرخ از دوبی وجود داشته و بازار متشكل ارزی فعلاً بهترین آلترناتیوی است كه می تواند این شانس را در بلند مدت از دوبی بگیرد چونكه تسویه واقعی دارد و اساساً پیشرانی محاسبه حتی اگر ریسك در بازار حواله باشد، در بازار نقد رخ می دهد، ازاین رو نقد درهم دارد به نقد ریال تبدیل می شود. وی درباره مكانیزم فعال سازی بازار متشكل ارزی هم اظهار داشت: راه اندازی این بازار به نظر می آید اینگونه است كه ابتدا یك رونمایی بر مبنای ابزار معاملاتی نرم افزاری صورت می گیرد و در فاصله ای از زمان، صرافی ها در این سامانه خویش را ثبت نام كرده و بازار آغاز به كار می كند. وقتی كارایی اطلاعاتی بالا است، هزینه ها هم پایین تر است. اتفاق خیلی خوب در بازار متشكل ارزی این است كه خود كانون صرافان هم یك صندلی در آن دارد و راه اندازی بازار هم از مشاوره این كانون استفاده شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب